FAQ

Moet ik een examen afleggen? Of moet ik hiervoor eerst een speciale opleiding gaan volgen? Zo ja, waar kan ik me hiervoor aanmelden?

Om lid te worden moet je aantoonbaar aan kwaliteitseisen voldoen, zoals het hebben van een goede opleiding en/of het beschikken over werkervaring. Tolk en vertaler zijn vrije beroepen. Dat betekent dat er strikt genomen geen opleiding voor nodig is. Toch is het uitsluitend beheersen van twee talen nooit voldoende om professioneel in deze beroepen aan het werk te kunnen gaan. Vandaar dat opdrachtgevers vaak de eis stellen van een vertaalopleiding, een universitaire of HBO-opleiding en werkervaring. Het spreekt voor zich dat goed opgeleide tolken en vertalers veel meer kans op werk maken. Het lidmaatschap van het NGTV is daarmee een keurmerk voor kwaliteit.

Klik hier voor meer informatie

Het overzicht met tolk- en vertaalopleidingen is hier te vinden. Voor verdere informatie kun je contact opnemen met de desbetreffende opleiding.

Een opdrachtgever vraagt vaak om aantoonbare ervaring. Zonder dit verstrekt een vertaalbureau geen opdrachten aan een tolk of vertaler. Het kan daarom in het begin problematisch zijn om aan opdrachten te komen. Het kan helpen om lid te worden van een erkende beroepsorganisatie als het NGTV, die een soort extra status geeft. De kringen fungeren als belangrijk netwerk om aan opdrachten te komen. Het is ook goed om in tandem te gaan werken met een vaste corrector.

Je doet er goed aan een specialisatie te kiezen op grond van interesse, ervaring met een vakgebied en (voor)opleiding. Je werkt dan zelf met meer plezier en je kwaliteit zal positief toenemen, waardoor opdrachtgevers je eerder werk geven. Hoewel een enkele specialisatie vooral in het begin houvast en zekerheid kan bieden, heeft een breed werkveld ook voordelen. Zo kun je de ontwikkelingen in de markt volgen, zonder té afhankelijk te worden van een (type) opdrachtgever of een bepaalde sector. Permanente educatie (een leven lang leren) is een waardevol middel om je verder te ontwikkelen in allerlei werkvelden, zoals medisch, technisch, zakelijk of financieel vertalen.

Meer over permanente educatie

Nee, en de meningen over het zogenaamde ‘moedertaalprincipe’ zijn verdeeld. Tolken werken overigens vaak in twee richtingen.

Een grote mate van nauwkeurigheid is onmisbaar en je moet ook je grenzen kennen. De vereiste competenties zijn eigenlijk zeer divers. De vertaalopleidingen werken met eindcompetenties die gericht zijn op beheersing van taal en cultuur, analytisch denken en professionele aspecten, zoals het werken met opdrachtgevers en vertaalsoftware.

Dat is niet eenvoudig uit te leggen. Een vertaalopleiding richt zich op communicatie en het goed beheersen van twee talen is voor een uiteenlopend scala van beroepen een pre.

Dat is heel wisselend. Tolken en vertalers werken voor de overheid, in de medische sector, het bedrijfsleven, in de literaire sector. In het algemeen kan gesteld worden dat overal waar in meerdere talen gecommuniceerd wordt tolken en vertalers werkzaam zijn.

Tolk en vertaler is een vrij beroep in Nederland. Het staat je vrij om niet-beëdigde vertalingen maken. Wil je gewaarmerkte vertalingen maken van officiële documenten, dan moet je je laten inschrijven in het Register van Beëdigd tolken en vertalers. Dit geldt ook voor tolken. Alle informatie hierover is te vinden op de website van het Bureau Wbtv, www.bureaubtv.nl.

Het NGTV is de grootste vereniging van tolken en vertalers in Nederland. Het NGTV behartigt de belangen van haar leden en is actief deelnemer bij allerlei overleggen binnen de vertaalbranche. Denk daarbij aan wetgeving, normstelling en ontwikkelingen binnen de branche. Op deze website kun je lezen wat het NGTV zoal doet.

Nee, het NGTV is geen vertaal- of tolkopleiding. Wel biedt het NGTV bijscholing en kun je deze cursussen zonder meer gebruiken voor je punten Permanente Educatie als je bent ingeschreven in het Register beëdigde tolken en vertalers.

Zie verder www.bureauwbtv.nl.

Het lidmaatschap van onze vereniging staat los van inschrijving in het Register beëdigde tolken en vertalers. Je kunt dus ook lid worden zonder beëdigd te zijn. Wanneer je lid bent van onze vereniging, betekent dit daarnaast niet dat je automatisch ook beëdigd kunt worden.

Zie voor de eisen van beëdiging www.bureauwbtv.nl

Je lidmaatschap loopt over het hele jaar. Wil je opzeggen, dan stuur je uiterlijk 30 november in het lopende jaar een bericht naar het secretariaat (secretariaat@ngtv.nl) dat je geen lid meer wilt zijn. Je opzegging gaat in vanaf 1 januari van het volgende jaar. 

Binnen één jaar na beëindiging van het lidmaatschap kan je weer als lid worden toegelaten, zonder dat de toelatingsprocedure opnieuw hoeft te worden doorlopen.

Beëdigde tolk en beëdigde vertalers zijn ingeschreven in het Register beëdigde tolken en vertalers (Rbtv) en hebben voor de rechtbank de eed of belofte afgelegd onder andere altijd naar waarheid te vertalen en geheimhouding te betrachten ten aanzien van vertrouwelijke informatie waarvan hij of zij door het werk kennisneemt.

Een beëdigd vertaler is bevoegd om beëdigde vertalingen te maken, door veel mensen ook "officiële vertalingen" of een "vertaling van een officieel document" genoemd. Een beëdigd vertaler wordt ook vaak een "officiële vertaler" genoemd, al is dat geen erkende term.

Voorbeelden van documenten die voor officiële doeleinden moeten worden gebruikt zijn: uittreksels van de Kamer van Koophandel, diploma's, cijferlijsten, documenten van de burgerlijke stand, paspoorten, notariële documenten zoals statuten, de akte van oprichting van een onderneming, verklaringen van erfrecht, scheidingsdocumenten...

Bij een beëdigde vertaling (ook "gewaarmerkte vertaling" genoemd) wordt de vertaling aan het originele document gehecht, of aan een (gewaarmerkte) kopie ervan. Verder verklaart de beëdigd vertaler dat de vertaling een getrouwe en juiste weergave is van het originele document of de kopie ervan. Op de beëdigde vertaling staan verder de stempel en de handtekening van de beëdigd vertaler.

Beëdiging wordt vaak gezien als een kwaliteitskeurmerk, maar dat is het niet. Het wil alleen zeggen dat je bepaald werk mag doen. De kwaliteit van beëdigde vertalers is niet hoger of lager dan die van niet-beëdigde vertalers met een goede opleiding.

De kwalificatie beëdigd tolk is met name ingesteld ten behoeve van afnemers van tolken in het justitiële circuit en bij de politie - denk aan rechtbanken (met name in strafzaken), het Openbaar Ministerie, Immigratie- en Nationalisatiedienst (IND), Raad voor Rechtsbijstand (vreemdelingenrecht, asielzaken) - de zogeheten verplichte afnemers van beëdigd tolken.

Beëdiging wordt vaak gezien als een kwaliteitskeurmerk, maar dat is het niet. Het wil alleen zeggen dat je bepaald werk mag doen. De kwaliteit van beëdigde tolken is niet hoger of lager dan die van niet-beëdigde tolken met een goede opleiding.

Klik hier en log in om de richtlijn voor beëdigde vertalingen te downloaden. 

Tolken is het gesproken woord mondeling weergeven in een andere taal.

Vertalen is een geschreven tekst schriftelijk overbrengen in een andere taal.

Simpel gezegd: een vertaler schrijft en een tolk spreekt. Tolk en vertaler zijn daarom twee heel verschillende beroepen. Veel professionals doen beide en noemen zich dan tolk/vertaler. Het is niet per definitie zo dat wie tolkt ook vertaler is, of omgekeerd.

Verwarring ontstaat soms omdat het woord ‘vertalen’ ook wel gebruikt wordt als het over tolken gaat. Het woord ‘vertalen’ wordt dan in algemene zin gebruikt, in de betekenis zoals die ook in Van Dale staat: ‘in een andere taal overzetten’.

‘Legalisatie’ betekent in het algemeen dat een document of handtekening door een geautoriseerde instantie op echtheid wordt gecontroleerd en authentiek verklaard, zodat het document of de handtekening ook geaccepteerd zal worden in het land van bestemming. Het legaliseren of authentiek verklaren van documenten of handtekeningen kan op diverse manieren geschieden.

Dankzij het Haags legalisatieverdrag, beter bekend als het Apostilleverdrag, is de legalisatie van buitenlandse juridische akten tussen de landen die het verdrag hebben geratificeerd, een stuk eenvoudiger geworden.

De apostille is een gestandaardiseerde verklaring in de vorm van een stempel, die een lange omslachtige legalisatieprocedure vervangt. Een apostille kan alleen gebruikt worden voor vertalingen die bestemd zijn voor landen die het Apostilleverdrag ondertekend hebben.

Voor alle landen die het Verdrag van Den Haag niet hebben ondertekend, vereist het authentiek laten verklaren van documenten en handtekeningen de klassieke ‘legalisatie’ in meerdere stappen (ook wel eens 'rondje Den Haag' genoemd).

Voor een apostille of voor de eerste stap van de legalisatie voor handtekeningen op een beëdigde vertaling kun je terecht bij de Centrale Balie van een rechtbank, ongeacht waar de beëdigde vertaler zijn handtekening heeft gedeponeerd.

Er bestaat namelijk een centrale databank. Met een apostille of legalisatie wordt de echtheid van een handtekening op een document bevestigd. Voor een apostille kun je niet terecht bij een kantongerecht.

Indien het document bestemd is voor een land dat het apostilleverdrag niet heeft ondertekend dan dient het document te worden gelegaliseerd. De weg die een legalisatie van een document aflegt is langer. Legalisaties worden door de president of waarnemend president van de rechtbank getekend en daarna door het ministerie van Buitenlandse zaken. Je moet zelf zorgen dat het document wordt voorgelegd aan dit ministerie. Je kunt met overheidsdocumenten (gemeentes, ministeries, Kamer van Koophandel) die voorzien moeten worden van een legalisatie, meteen naar het ministerie van Buitenlandse Zaken. Je mag dan de rechtbank overslaan.

Zie ook de informatie over dit onderwerp op de website van de Raad voor Rechtsbijstand.

Het is raadzaam bij collega’s, bijvoorbeeld binnen je kring of sectie per mail of bijvoorbeeld de Vertalerskoffiehoek op Facebook of via LinkedIn, om hun ervaringen met een opdrachtgever te vragen. Het is nog beter om dit te doen voordat je werk aanneemt van een voor jou onbekend vertaalbureau.

Het is belangrijk om steeds je algemene voorwaarden uitdrukkelijk bij te voegen bij je offertes en opdrachtbevestigingen. Stuur bijtijds een herinnering, gevolgd door een tweede. Als dit niet helpt, dan kan een incassodienst uitkomst bieden. Het NGTV heeft voor haar leden korting bedongen bij een incassobureau, deze kun je inschakelen als laatste redmiddel. 

Het papier, met NGTV-logo en -watermerk, dat gebruikt kan worden voor beëdigde vertalingen, wordt geleverd door de firma De Bink. Het papier is 100 grams en bevat een UV-vezel. Als je inlogt bij je profiel kun je dit papier tegen gereduceerd tarief direct bestellen. De Bink heeft ook aantrekkelijke tarieven voor normaal papier. Dit kun je via dezelfde link bestellen.

Er is geen centraal nummer. U mag als zorgverlener zelf kiezen hoe u het regelt. U kunt meer informatie vinden op de website van NGTV. Een eerste optie is een medische tolk (of vertaler) vinden via Vind een tolk of vertaler.

Een tweede optie is zoeken in het register Rbtv (bureau Wbtv). U selecteert dan ‘tolk’ en de gewenste talen (Nederlands en …).

De derde en duurdere optie is het benaderen van een bemiddelaar. Duurder, want zij rekenen bemiddelingskosten bovenop de tolkkosten. Er zijn meerdere bureaus, zoals bv. Tolk2Go of Global Talk. Het kan zijn dat uw overkoepelende zorgorganisatie al een contract en prijsafspraken heeft met een bemiddelaar.

Jazeker, er zijn zelfs veel meer talen dan je denkt, zoals Afitti of Guarani. De daadwerkelijke beschikbaarheid wordt echter kleiner als je korter van tevoren boekt. Daarnaast zijn er niet voor alle talen C1-tolken beschikbaar, omdat er niet voor alle talen een C1-tolktoets is in Nederland. In dat geval vind je in het register Rbtv alleen een B2-tolk. Dat is in ieder geval nog steeds een professionelere oplossing dan wanneer je een familielid of kind vraagt om te tolken.

Alle opties zijn mogelijk en kunt u vooraf afspreken met de tolk. Veiligheid en privacy van verbinding is hierbij een belangrijk onderwerp. De tarieven voor op locatie zijn hoger, omdat er dan reiskosten bij komen. Voor deze reiskosten komt er in de GGZ voor volwassenen vanaf 2022 wellicht nog een aparte toeslag/vergoeding beschikbaar.

Let op: deze toeslag geldt alleen voor volwassenen. Voor GGZ minderjarigen is er nog geen vergoeding geregeld. U kunt hier lezen wat in dat geval uw alternatieven zijn, zoals achterstandsfondsen.

Kan ik ze ad hoc bellen of moet het op afspraak en zo ja, hoe lang tevoren?
Hoe eerder u een tolk boekt, hoe meer keuze en hoe beter het resultaat. Zodra u de afspraak met de cliënt maakt, plant u meteen de tolk in. U kunt ook ad hoc een tolk (video)bellen, maar dat kost u dan meer tijd en dan is er minder garantie op de beste tolk.

Wie betaalt de kosten; de cliënt of ik als behandelaar? Hoe declareer je de mogelijke vergoeding en hoe hoog zijn de kosten die niet vergoed worden?
Je declareert de kosten als toeslag op je behandeling. Via deze link vind je de regeling: in de bijlage bij deze tariefbeschikking tref je de tarieven aan voor de inzet van de tolk in de regels 1298 tot en met 1305. In 2022 worden er nog geen reiskosten vergoed, maar hiervoor ligt wel een voorstel voor 2023. Je kunt zelf onderhandelen om te voorkomen dat er kosten zijn die niet vergoed worden.

Alle beëdigde tolken op C1-niveau hebben beroepsgeheim. Indien een tolk in het register Rbtv op niveau C1 geregistreerd staat, kunt u hier zeker van zijn.

Dit verschilt per tolk, maar als u een C1-tolk inzet, kiest u voor het hoogste niveau.

Als u directe afspraken maakt met de tolk kan dat. Indien u via een bemiddelaar werkt, kunt u vaak alleen een voorkeur aangeven. In beide gevallen is het aan te raden een afspraak te maken zodra u de datum en tijd weet.

En worden deze vragen weer goed naar ons terug vertaald? We moeten met de antwoorden die via de tolk bij ons komen namelijk een medische inschatting maken, hoewel we dat ook doen met onze klinische blik.

U kunt vooraf bij de tolk navragen in welke medische onderwerpen deze gespecialiseerd is. Er is nog geen aparte specialisatie voor zorg of geneeskunde in het register Rbtv. In het ledenregister op de website van NGTV kunt u wel kiezen voor specialisatie geneeskunde.

De toeslag kan alleen geregistreerd worden door consult registrerende beroepen in de GGZ en FZ. De POH-GGZ valt hier bv. niet onder, aangezien deze onder de huisartsenzorg valt.

Voor meer informatie over welke beroepen vallen onder de consult registrerende beroepen in de GGZ en FZ (en dus de beroepen die ook de toeslag inzet tolk kunnen registreren), verwijzen wij u graag naar de site van het zorgprestatiemodel onder downloads> informatie over beroepen.